Tại sao GDP không phải là thước đo hoàn hảo cho mức sống của người dân?

GDP là những chỉ tiêu phản ánh bao quát sản lượng (thu nhập bằng tiền) của một quốc gia hàng năm, nó có ảnh hưởng quan trọng đến đời sống (phúc lợi) của dân chúng trong quốc gia nhưng nó là thước đo không hoàn hảo về phúc lợi xã hội, vì nó không phản ánh được những vấn đề sau:

+ Sự tăng lên số giờ nhàn rỗi của dân chúng (số giờ lao động giảm đi).

+ Chất lượng và sự phong phú về chủng loại mặt hàng của sản phẩm dịch vụ trong GDP (GNP).

+ Sự phân phối GDP (GNP) giữa các nhóm thành viên xã hội (mức độ chênh lệch thu nhập của các tầng lớp dân cư).
+ Số lượng trái phẩm (sản phẩm dịch vụ có hại) tạo ra cho xã hội trong quá trình sản xuất GDP. Đây chính là những chi phí xã hội phải gánh chịu như:

--> Lượng ô nhiễm không khí và nguồn nước do các hoạt động sản xuất tạo ra.

--> Lượng gia tăng bệnh ung thư do sự gia tăng sản xuất thuốc lá, hay lượng gia tăng bệnh đau đầu do sự gia tăng các buổi quảng cáo hàng hóa trên tivi...

Ngoài ra, GDP không phản ảnh giá trị các hoạt động trong nền kinh tế. Các hoạt động này hình như là:

- Hoạt động kinh tế ngầm: hoạt động phi pháp như sản xuất, kinh doanh những mặt hàng quốc cấm và các hoạt động phạm pháp khác. Đây là những hoạt động mang lại lượng giá trị cho các tổ chức và các quốc gia có liên quan, nhưng không được tính vào GDP vì nó nguy hiểm cho cộng đồng.

- Hoạt động hợp pháp nhưng không khai báo nhằm mục đích trốn thuế!

--> Hoạt động phi thương mại: đây là các hoạt động cần thiết cho XH, nhưng không phải vì lý do thương mại nên không có giá cả, không được thông báo hay hạch toán vào GDP như hoạt động của các tổ chức nhân đạo, bảo vệ môi trường, tạo ra hàng hóa và dịch vụ tự cung tự cấp (như hoạt động của người nội trợ, thực phẩm nông dân để lại chi tiêu trong gia đình).

Những phần không phản ánh hết giá trị vào GDP kể trên, chỉ trừ hoạt động phi pháp, đều được ước lượng vào để tính GDP.
Vì vậy người ta bổ sung một chỉ tiêu phản ảnh phúc lợi xã hội, đó là:

NEW (Net Economic Welfare): Phúc lợi kinh tế ròng

NEW = GDP + Những giá trị cái lợi chưa tính - Những giá trị cái hại chưa trừ.

Lợi chưa tính là những khoản làm tăng chất lượng cuộc sống, có lợi cho mọi người nhưng chưa được tính trong GDP như hoạt động phi thương mại hoặc giá trị của sự nhàn rỗi.

Hại chưa trừ là những khoản gây thiệt hại cho đời sống nhưng không được trừ ra khi tính GDP, đó là những thiệt hại do sự ô nhiễm môi trường, vấn đề XH phát sinh trong những vùng đô thị hóa.

Việc tính NEW còn rất sơ lược và chưa thống nhất, nhưng nó cũng nhắc chúng ta rằng GDP ko phải là chỉ tiêu đo lường phúc lợi kinh tế hoàn hảo.

"GDP không đem lại sức khỏe, chất lượng giáo dục hay niềm vui cho con em chúng ta. Nó không hàm chứa vẻ đẹp của thi ca hay sự bền vững của hôn nhân, nó cũng không đem lại sự thông minh trong các cuộc tranh luận công khai của chúng ta hay sự liêm chính của các quan chức chính phủ. Nói tóm lại nó phản ánh mọi thứ, trừ những cái làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn". (Nguyên lý kinh tế học của N. Gregory Mankiw)

Share this

Related Posts

Previous
Next Post »