Câu trả lời là Không! Trong chế tác đồng hồ, phần lớn các mẫu thiết kế mặt số đều quy định là IIII. Có rất nhiều lý do và giả thiết xung quanh vấn đề này. Hãy cùng X-Watch khám phá!
1 – Có một câu chuyện được các nghệ nhân đồng hồ kể lại như sau: Vua Louis XIV của Pháp (1638-1715) yêu cầu các thợ đồng hồ chế tác cho mình. Lúc này ở Pháp công nghệ chế tác máy thời gian vô cùng phát triển.
Ban đầu, họ viết các số 4 là IV như bình thường. Tuy nhiên, sau khi xem xét, vui không thích điều này nên yêu cầu phải viết lại là IIII. Các nghệ nhân đã cố gắng giải thích nhưng vua cứ khăng khăng giữ ý kiến của mình. Cuối cùng, họ đành phải tuân theo ý nhà vua. Kể từ đó, số 4 La Mã đều được ghi là IIII.
2 – Theo một số nhà ngôn ngữ học, mặt đồng hồ chỉ thị số IIII thay vì IV là để tôn kính vị thần La Mã Jupiter (chúa tể của các vị thần, đồng nhất với thần Zeus trong Thần thoại Hy Lạp). Theo cách viết Latinh, vị thần này có tên đầy đủ là IVPITER.
Vì thế, trong chế tác đồng hồ, người ta sẽ viết số 4 La Mã là IIII để tránh nhắc trực tiếp đến tên vị thần này. Thêm vào đó, trong thời kì cổ đại, cách viết IIII rất phổ biến. Nếu chú ý, chúng ta có thể thấy, cách viết IIII được sử dụng rộng rãi trong những chiếc đồng hồ mặt trời (Sundial) từ trước thế kỉ XIX.
3 – Tính đối xứng: Sự đối xứng giữa số 8 và số 4 La Mã. Trong tất các các số La Mã, số 8 (VIII) được xem là nặng nhất và số 4 nên được viết là IIII để nặng tương đương. Trong chế tạo đồng hồ, sự cân bằng thẩm mỹ là điều rất được coi trọng.
Nếu chia mặt đồng hồ ra làm 4 số I ta được: I, II, III, IIII; tiếp theo là 4 số V: V,VI, VII, VIII; cuối cùng là 4 số X: IX, X, XI, XII.Tổng thể, nếu trên toàn bộ mặt chữ La Mã của đồng hồ nếu dùng số IIII sẽ cân bằng hơn IV, vì khi ấy đồng hồ được chia làm 3 phần đều nhau (vị trí số IIII, số VIII và số XII và trong mỗi hình nan quạt ấy, các chữ số I, V, X chỉ xuất mỗi cái 3 lần.
4 – Chữ số IV rất dễ bị nhầm lẫn với VI, nên cách viết IIII sẽ tránh sai sót.Tóm lại, xét về cả mặt lịch sử, thẩm mỹ và tính hữu ích thì cách viết IIII sẽ thuận tiện và thích hợp hơn rất nhiều.
